Criteria voor een jaarthema

Sinds november 2004 wordt op de derde zondagmiddag van de maand in de Groene Engel in Oss door de Openbare Bibliotheek Oss een lezing georganiseerd. Elk seizoen staat een thema centraal. Een breed thema waarover door sprekers vanuit verschillende achtergronden iets te berde wordt gebracht.

Sinds het seizoen 2008-2009 wordt het 'Osse' thema in alle bibliotheken in Noord Oost Brabant als het ware uitgedragen. Elke bibliotheek doet het op haar eigen manier. Voor verschillende doelgroepen. Diverse werkvormen (tentoonstelling, lezing, workshop, quiz). En voor een korte of langere periode.

In 2009 hebben de Noord Oost Brabantse Bibliotheken een aantal criteria geformuleerd waaraan een jaarthema zou moeten voldoen. Deze criteria zijn als het ware een poging om samen te vatten wat sinds 2004 de leidraad was om een programma samen te stellen.Ze gelden nog steeds. De volgorde is willekeurig.

De criteria

Moet in te zetten zijn bij lokale verankering

Moet gebaseerd zijn op analyse. Of anders gezegd: het thema is geen gril of een opwelling. Het thema is "ontstaan" door het "volgen" van de samenleving. Wat speelt er. Welke tendenzen zijn zichtbaar. Welke onderwerpen dienen zich aan.

Moet van uit verschillende kanten belicht kunnen worden

Sluit indien mogelijk aan bij eerdere thema's

Moet prikkelend zijn, vragen oproepen. De meningen zijn binnen de samenleving over het thema (nog) verdeeld. Of veel burgers moeten voor zichzelf nog een standpunt bepalen.

Toont de verschuivende panelen van het openbare bibliotheekwerk. Het werken met een jaarthema is voor een Openbare Bibliotheek nieuw. De bibliotheek zit in een mediwereld die sterk aan het veranderen is. We zijn als sector op zoek naar een andere rol.

Een aansprekende titel. Poëtisch? Dubbelzinnig!? Paradoxaal? Een verwijzing naar iets. Een grapje.

Het thema zit vooraan in de bekende golf die gaat van Innovators - Early adopters - Early majority - Late majority naar Laggards. We streven er naar een thema naar voren te halen dat ergens voor aan in de curve zit. Nadrukkelijk niet helemaal vooraan (de innovators). We kennen onze plaats en rol. Een thema dat achter de tijdgeest aanloopt is onze eer ook te na. Belangrijk is dat we niet meegaan met hypes - kortstondige oprispingen van vaak triviaal niveau. Los van het hype karakter realiseren we ons dat we binnen het publieke domein een rol spelen. Daar past het niet overdreven veel aandacht te vestigen op bewezen onzin of zaken die een twijfelachtig karakter of aanzien hebben. We hebben nog steeds 'iets' met het begrip volksverheffing. In dit verband speelt ook de vraag of een Openbare Bibliotheek louter moet doen waar (veel) vraag naar is. Ons antwoord is: het is niet zo dat u vraagt en wij draaien!

Tot slot: de bibliotheekmedewerkers moeten lol beleven aan het thema. Ze moeten er tenslotte een jaar mee aan de slag en dat lukt niet als niemand het thema ziet zitten.


Klik hier voor een overzicht van de jaarthema's vanaf 2004