2012: Maak er wat van!

Who's in control?
In het najaar van 2010 kwam het idee op om Who's in control? uit te roepen tot het jaarthema van BasisBibliotheek Maasland. Formeel beslaat dit thema de periode van september tot de zomer van het volgende jaar. Op Oudjaar zitten we nu middenin dat jaarthema. En op dit moment kan slechts één conclusie getrokken worden: Who's in control? was de vraag van het afgelopen jaar. En - voorspelling! - zal dat het komend jaar blijven.

The protester

Overal op de wereld stellen mensen de vraag wie er nu feitelijk de baas is? Wie er voor heeft gezorgd dat we (nu) midden in een grote economische crisis zitten. Een morele crisis. Een crisis die zich op vele manieren manifesteert.Die ervoor zorgt dat we in onzekere tijden leven. Waarin velen snakken naar iets van hoop, vertrouwen in de toekomst. Het gevoel hebben dat er (binnenkort) een andere richting ingeslagen wordt. Aan de andere kant zijn er in 2011 velen opgestaan tegen de huidige malaise. The protester. Die het heft in eigen hand namen. Niet langer erop vertrouwden dat de boven hen gestelde bestuurders goed bezig waren. Sterker. Die weten dat die regeerders niet de juiste beslissing namen. Of té laat. Of bezig waren problemen op te lossen die feitelijk geen problemen waren. Regeerders die met een grote boog om de échte problemen heen liepen, Té bang om hun achterban te confronteren met maatregelen die uiteindelijk tóch genomen moeten worden.

Onze complexe samenleving
Kun je dagelijks aanschouwen door bijvoorbeeld de krant te lezen. Daar tref je doorlopend berichten en artikelen aan die een illustratie zijn van de onmacht van onze tijd om ook maar een begin te maken om de problemen van onze tijd op te lossen. Ook verschijnen er doorlopend boeken van mensen die nagedacht hebben over onze tijd en haar problemen. In veel gevallen wetenschappers die niet 'zo maar' wat te melden hebben. Alhoewel velen er inmiddels van overtuigd (zijn ge

Een voorbeeld - 120 of 130 kilometer
Een van de 'grote' doorbraken van 2011 was dat we op sommige snelwegen weer 130 km per uur mogen gaan rijden. Dit punt heeft voor veel discussie gezorgd. Voor- en tegenstanders vlogen elkaar in de haren. Een van de issues was dat deze maatregel zou leiden tot meer doden. Rechtstreeks door ongelukken en veel meer indirect door een toename van fijnstof in de lucht. Niemand had echter in de gaten dat we over pakweg tien jaar misschien wel met 200 kilometer per uur over die snelwegen gaan rijden. Alleen zal het begrip 'rijden' veranderen. Feitelijk staan we aan de vooravond van auto's die zichzelf besturen. Het worden robots waar we instappen. Robots die ons veilig en snel v

an A naar B zullen vervoeren. Met een minimum aan vervelende stoffen en zeer energiezuinig. Programma's als Blik op de weg of Top gear behoren over tien jaar tot het verleden. Dankzij dé wetenschap. Daar zou de discussie over gevoerd moeten worden. Willen we zo'n auto's? Zijn we straks in onze auto's nog in control?En is het in dat licht bezien (nog) nodig om bestaande wegen uit te bouwen? Als auto's van de toekomst veel efficiënter en effectiever achter elkaar aan 'hobbelen'?

We zijn niet in control?

Het hele  jaar door werd de discussie gevoerd wie er in onze hersenen feitelijk 'de baas' is. Dick Swaab's Wij zijn ons brein werd het hele jaar door goed verkocht en gelezen. En kwamen anderen met hun visie op zijn verhaal dat we als mens feitelijk niets te zeggen hebben. Dat onze hersenen ons in de waan laten dat wij zelf aan het roer van ons doen en handelen staan.
Aan het eind van 2011 voegde een Amerikaans columnist zijn verhaal toe aan die discussie (David Brooks - Het sociale dier). Hij stelt zich op het standpunt dat onze 'onderbuikgevoelens' feitelijk bepalen wat we wel of niet doen. En dat we slechts heel af en toe bewust nadenken. Bewust een beslissing nemen.

Onze wereld is - of we het nu leuk vinden of niet - door en door wetenschappelijk. We kunnen niet zonder. En - surprise - we zullen haar hard nodig hebben om een groot deel van onze échte problemen op te lossen.

Een boek dat iedereen zou moeten lezen
Een mening die aansluit bij een ander boek. Van een échte wetenschapper, waarvan ook dit najaar een boek in vertaling uitkwam, Daniel Kahneman. Een Nobelprijswinanar. Voor economie. Terwijl hij een psycholoog is. Die er van uit gaat dat er binnen onze hersenen twee systemen werkzaam zijn. Het alom aanwezige 'Systeem 1' dat automatisch en snel werkt, met weinig of geen inspanning en geen gevoel voor controle. en 'systeem 2' dat te maken heeft met concentratie en keuzes maken. Zijn boek heet Ons feilbare denken.

Econs en Humans
Het uitgangspunt van veel economische wetenschappers is dat de mens een rationeel calculerende burger (een Econ) is, waardoor zijn gedrag uiteindelijk ook te voorspellen is. Die Econs moeten volgens de gevolgde economieleer van de University of Chicago zo min mogelijk gehinderd worden in hun keuzevrijheid: markten werken efficiënt en moeten zoveel mogelijk ongereguleerd worden.
Kahneman verzet zich daartegen en beschrijft ons als Humans, die bij hun rationele keuzes geholpen moeten worden om vooringenomenheid en een overdaad aan zelfvertrouwen te voorkomen. Dat wil niet zeggen dat hij de mens irrationeel vindt, wel dat de beschrijving als rationeel wezen tekortschiet.Daar zitten we dan
Aan het eind van het jaar. We schieten als rationeel wezen tekort! We veronderstellen een rationaliteit die er vaak niet is. We verwachten dat ministers en bankiers in hectische tijden, beroofd van hun slaap en opgejaagd door paniekerige financiële markten, tot verstandige beslissingen komen. We vergeten dat ook bij hen Systeem Eén de overhand kan krijgen over Systeem Twee.

En diezelfde middag was er een door psychologiestudenten georganiseerd congres over irrationeel gedrag. Uiteraard kwam Kahneman uitvoerig aan bod. Een student stelde een prachtige vraag: waarom luistert onze regering wél naar economen, die met hun rationeel modellen maar geen grip krijgen op menselijk gedrag, en niet naar psychologen, die laten zien hoe mensen werkelijk in elkaar zitten?
Verplicht huiswerk voor het kabinet. Lees het boek van Kahneman van A tot Z.

(Victor Lamme - van het boek De vrije wil bestaat niet - in zijn column in NRC next)

Angsthazencultuur
Een ander aspect van de vraag Who's in control? sneed columniste Elsbeth Etty in haar laatste column in NRC Handelsblad op 27 december aan. Het punt dat velen in het publieke debat geneigd zijn om zelfcensuur toe te passen. Niet alles te zeggen of op te schrijven.

Ook bij de media is het ergste wat de vrijheid van meningsuiting bedreigt het oprukken van een angstcultuur, of beter een angsthazencultuur, vooral bij de publieke omroep. Daar vragen ze zich voortdurend af: zijn we wel rechts genoeg? Houden we wel genoeg rekening met de tegenstanders van het gelijkheidsbeginsel van de Grondwet en het Europese Mensenrechtenverdag?

Dat zijn de foute vragen. Waar het om draait, is de vraag: zijn we wel onafhankelijk genoeg? Censuur vormt hier geen bedreiging. Zelfcensuur, hetzij van hele nieuwsorganisaties of van individuele journalisten is wél een reëel gevaar. Zelfcensuur is een innerlijke neiging uit de wind te blijven, zich verdekt op te stellen. Economische overlevingsdrang, meepraten met de vox populi, hopen dat de gure wind overwaait - ook dat is angstcultuur, voortkomend uit volgzaamheid en gedweeheid. De zelfcensor kan alleen bij zichzelf te rade gaan om z'n eigen, veelal onbewuste, angsten te overwinnen.

Een gedachte die al eerder door Rob Riemen werd verwoord. Hij sprak in april van dit jaar op verzoek van BasisBibliotheek Maasland over Een nieuwe lente en zijn boeken Adel van de geest en De eeuwige terugkeer van het fascisme.

Oud nieuws, maar zelden zo open geventileerd
Ik begrijp het ook wel, hoor. Als ik, zoals nu voor De Volkskrant, op de foto moet, denk ik: ja hallo, wordt het wel geretoucheerd? Wij zijn zo verwend met Photoshop dat je bijna niet meer gewend bent aan gewone mensen, aan hoe ze er echt uitzien. Zelfs modellen die een fantastische huid hebben, worden nog gephotoshopt. Bij covershoots gaat het soms zo ver dat we het hoofd van de ene opname op het lichaam van een andere take plaatsen, omdat het dan net mooier is. Of we shoppen er een paar plukken haar bij.

De zeven beste serums
Nou, laat ik het zo zeggen, je zult op die pagina geen enkel serum vinden van een merk dat niet bij ons adverteert. Ik ga geen dingen meer op de beautypagina zetten omdat het zo leuk is. Vroeger hadden we een beautyredacteur die iets een mooi potje vond, of lekker vond ruiken, en die zette dat er dan in. Die tijd is voorbij. Bij mijn chefs liggen lijsten van adverteerders die het volgende nummer erin moeten.

Twee redacteuren van het glossy magazine Beau monde in De Volkskrant van 27 december.

De nieuwe heilsleer
Een 'opwekkend' verhaal aan het begin van het nieuwe jaar, waarin velen hun baan zullen verliezen, een oog moeten missen door een stuk vuurwerk of door andere domme pech hun leven drastisch zal veranderen.

In tegenstelling tot het oude evangelie biedt de nieuwe heilsleer geen troost aan mensen die mislukken. Als succes het resultaat is van eigenzinnig optimisme, dan is falen eigen schuld. Mensen die niet slagen hebben niet genoeg hun best gedaan of de verkeerde keuzes gemaakt. De moderne heilsleer tovert maatschappelijke beperkingen om in individuele tekortkomingen.
Onlangs sprak ik ene werkloze van boven de vijftig die na meer dan duizend sollicitatiebrieven de moed min of meer had opgegeven. In de nieuwe maatschappijvisie is zo iemand gene slachtoffer, maar een zwakkeling die niet creatief of doortastend genoeg is om succes af te dwingen.

Pieter Hilhorst (in zijn column De gevoelige optimist - 27 december)

Een andere mening
Al die hoopgevende aanzetten tot verandering vanuit de maatschappij krijgen in het nieuws minder aandacht dan de zorgen om geld en goed. Een diffuus gevoel van onbehagen kenmerkt de vertrouwenscrisis van deze tijd. In het dagelijks leven wordt dikwijls een tekort aan visie en idealen ervaren. Gebrek aan ruimte voor individuele verantwoordelijkheid ontmoedigt eigen inzet. Gevoelens van onmacht roepen boosheid op en afkeer van retoriek en regels.

Maar vechten noch vluchten biedt uitzicht op hervorming van structuren en levensstijl. De uitdaging blijft zelfs iets te dóén, samen met anderen en in betrokkenheid op de gemeenschap. Overal nemen mensen nu reeds eigen initiatieven tot een meer bewuste manier van leven. Dat biedt hoop op een nieuw toekomstperspectief. Het zijn juist de jongeren die ons vandaag daartoe aansporen. Met kracht van overtuiging, moed en zelfvertrouwen zoeken zij medestanders en inspireren zij hun omgeving met een positief elan.
Mahatma Gandhi zei eens: "De aarde heeft wel genoeg voor ieders behoefte niet voor ieders begeerte". Als schepselen begiftigd met verstand en geweten mag van ons worden gevraagd dat we dit vertalen in dagelijkse zorg voor de aarde en inzet voor een rechtvaardiger samenleving.

Aldus koningin Beatrix in haar - inmiddels - omstreden kerstboodschap. Op vrijdag sprong Wouter van Dieren voor haar in de NRC in de bres (ingezonden brief). Een vlammend protest. En een brief waarin veel vragen rondom Who's in control? aan bod komen.

We moeten terug naar de tekentafel
Onder die kop verscheen op kerstavond in het Financieel Dagblad de 'Brandende kwestie' van Ad van Nieuwpoort. Een predikant van de Thomaskerk in Amsterdam.  Een protestante ekrk op een bijzodnere plek, het hart van financieël Amsterdam -> de Zuidas Enkele citaten:

Veel wijst erop dat we op allerlei terreinen de weg kwijt zijn. Het marktdenken heeft alle segmenten van onze samenleving in zijn greep. We lijken niet meer op een andere manier te kunnen denken in termen van marketing, product, consument en winst. Gek genoeg zelfs in de kerk.

Politieke partijen zijn tot op het bot verdeeld of bezig zichzelf uit te vinden. De peilingen lijken meer van invloed dan een heldere visie op wat onze samenleving nodig heeft. In het onderwijs heeft men de afgelopen jaren meer energie gestoken in het management, zo lijkt het, dan in de vraag waarmee een nieuwe generatie moet worden toegerust. Ook in de gezondheidszorg is men meer bezig met organisatievraagstukken dan met een betere en effectievere zorg voor patiënten.
() Het lijkt alsof wij onszelf gevangen hebben in paradigma's waarmee we niet uitkomen, in die zin leven we in een bezette tijd. We moeten dan ook terug naar de tekentafel. Maar wat kan ons helpen bij het vinden van een uitweg uit de impasse waarin we elkaar hebben vastgezet?

In mijn ogen zou die uitweg wel eens gevonden kunnen worden in datgene wat al even oud is als de mensheid zelf. () Maar goede verhalen kunnen helpen om ons attent te maken op zaken die wij niet voor mogelijk houden. In een goed verhaal kan nu eenmaal meer dan in de realiteit. Het Bijbelverhaal, mits ontdaan van al het dogmatische en moraliserende stof dat erop is komen te liggen, is zo'n verhaal. Een verhaal waarin wordt gezocht naar wat een mens nu eigenlijk tot een mens maakt. Het telkens terugkerende thema van de Bijbel is 'uittocht'. Mensen worden teruggeroepen uit een situatie waarin ze niet to hun recht kunnen komen. Zekerheden moeten worden losgelaten om meer mens te worden. Zo komen mensen in beweging in leven en denken. Cynisme maakt plaats voor de hoop dat het ook anders kan.

Klik hier voor het volledige artikel

Een echte kunstenaar
In 2011 kocht museum Boymans-Van Beuningen in Rotterdam de 'pindakaasvloer' van Wim T. Schippers aan. Althans het concept. Zijn idee om op een vloer een dikke laag pindakaas aan te brengen. 'Dat kan ik ook!' riepen velen uit. Daarmee ontkennend dat het een op zijn minst opvallend idee is. Was. Blijft. En dat iedereen die 'bedenkt' om een vloer met -zeg - kersenjam te gaan besmeren met pek en veren bedekt zou moeten worden bedekt. Die kunstenaar werd op woensdag 28 december in De Volkskrant uitvoerig aan het woord gelaten. Een man die al bijna 45 jaar zijn eigen gang door de wereld gaat. En daarbij velen tegen zich in heeft genomen. Blijft nemen. Niets moet hebben van de huidige benepen generatie politici die cultuur en kunst wegzetten als niet echt relevant.

Vraag: Waarom wilt u ontregelen?
Soms ben ik heel gedwee, maar soms kan ik het niet laten. Omdat je anders een onderdeeltje wordt van een format. Zoals projectontwikkelaars plekken in de stad bedenken waar je dan gezellig moet gaan zitten. Dat is een geplande gezelligheid op een verkeerd moment.
Kunst is dingen doen waarvan je niet weet hoe ze uitpakken. Met de televisieprogramma's die ik heb gemaakt, zou je bij de netmanagers nu echt niet meer kunnen aankomen. Die managers willen alles kunnen becijferen. Wat ik maak, is te onzeker.

Muziek is een industrie geworden, amusement is een industrie geworden, literatuur is een industrie geworden. Wat men leuk moet vinden, is voorgekookt door managers.

Hij verkocht zijn drolsculptuur aan de VPRO.
Een idealistisch-realistisch plastiek. Kom op, het is toch een interessant onderwerp? Waarom zou je voor zoiets niet een keer op monumentale manier aandacht vragen ? De Keukenhof had interesse, maar toen kreeg De Telegraaf dat in de gaten. Ik werd uitgescholden, echt waar. Mijn hond legt een mooiere, zeiden ze, en weer dat geleuter over onze belastingcenten. Een soort hetze. Ik had hem graag op een rotonde willen hebben, maar uiteindelijk heeft de VPRO hem gekocht. Tegen kostprijs - en nog waren er mensen die me een zakkenvuller noemden.

 Maak er wat van!
Ik heb een heleboel kinderen, zou je ook kunnen zeggen. Ik word op straat vaak aangesproken door volwassenen die zeggen dat ze als kind steun hebben gehad van een liedje als Maak er wat van. Dat klinkt overdreven, maar het is echt zo.
Aan het begin van het liedje is Bert aan het huilen omdat zijn lievelingsautootje kapot is. Ernie zegt dan: maar Bert, dit is fantastisch, want nu kunnen we fijn garagetje spelen! En dan komt dat liedje, waarin gezegd wordt dat je van de nood een deugd moet maken. Daar ben ik het helemaal mee eens. Je moet in zo'n liedje proberen kinderen bij te brengen dat het leven vol leuke dingen zit, en niet hameren op plichten, vind ik.

Motto voor 2012: Maak er wat van!

Maak er wat van, maak er wat van
Als je ontevreden bent
Nou doe daar dan wat an
Maak er wat van, maak er wat van
Moet je maar eens kijken wat je allemaal niet kan!
Ik doe mee!

Is The protester in control?

Op woensdag 14 december 2011 werd bekend dat het Amerikaanse Time The protester had uitgeroepen tot tot Person of the year (2011). Een traditie die teruggaat tot 1927.

Meestal worden mannen tot persoon van het jaar uitgeroepen. Zelden vrouwen en heel af en toe wordt "iets" anders gekozen. Zo ook dit jaar.

Protesteren
2011 zal de geschiedenisboeken ingaan als het jaar waarin overal op de wereld mensen samenkwamen om te protesteren tegen iets. Vooral dat. Ze waren tegen de bestaande structuren. Boos, Verontwaardigd. Vernederd. Ze waren het zat. Vaak hadden ze ook een globaal idee wat ze wilden, maar meestal niet té uitgesproken. Meer democratie. Minder bevoogding door staat, kerk of omgeving. Meer eerlijkheid in het economisch en sociale verkeer. Hoop dat de toekomst iets goed zou brengen. Tegen de alom aanwezige hebzucht. Enzovoorts.


Who's in control?
Typisch dat juist in het jaar dat het thema van BasisBibliotheek Maasland Who's in control?  is the Protester wordt uitgeroepen tot persoon van het jaar. Want dat is feitelijk een vraag die elke protester impliciet stelt: "Wie is er (nu eigenlijk feitelijk) de baas?" In mijn  land. Mijn omgeving. Mijn bedrijf. Het leven.

Maar het antwoord?
Dat het antwoord niet zo eenvoudig valt te geven kunt u hieronder aanschouwen. Aan bijna elk item zitten meerdere kanten, aspecten. Waardoor in veel gevallen alleen mensen die ongenuanceerd door het leven gaan (zeg fact free) in staat zijn dé oplossing voor dat probleem kort en bondig te formuleren. Ogenschijnlijk onwetend van de bij-effecten die elk (ook hun) besluit zal hebben.

Donderdag 15 december 2011
Hieronder treft u circa 25 knipsels (de koppen) uit NRC Handelblad van donderdag 15 december 2011 aan. De dag waarop ook die krant aandacht schonk aan het uitroepen van The protester tot person of the year. Uiteraard had de keuze op een andere krant of tijdschrift kunnen vallen, maar het idee ontstond bij het zien van het artikel hiernaast. Artikelen waarvoor in bijna alle gevallen opgaat dat er meerdere kanten aanzitten. Waardoor de uitkomst niet altijd zal zijn wat in het artikel wordt gesuggereerd. Een voorbeeld. In een artikel wordt ingegaan op de mogelijkheid om kerosine te (gaan) vervangen door frituurvet. Prima idee, toch? Maar de productie van frituurvet gat ten koste van schaarse landbouwgrond, waardoor het misschien toch niet zo'n goed alternatief meer is. Als de olie door ingrijpen van de OPEC duurder wordt is dat slecht voor de economie, maar goed voor de staatskas (want de prijs van aardgas is gekoppeld aan die van olie). 


Drie gebieden 
Het jaarthema Who's in control? 'beslaat' als het ware drie grote gebieden. Ten eerste is het de vraag wie er in een samenleving 'de baas' is. Of dat überhaupt zou kunnen: de baas zijn of spelen. En zo ja, wie dan in control is. En of die 'machthebber' wel altijd zo in control is als hij of zij denkt. Het gros van de artikelen hieronder hebben met dit gebied te maken.
Het tweede terrein gaat over de discussie wie er feitelijk in ons brein de baas is. Ik zelf kunt u uitroepen, maar door allerlei (hersen- en gedrags)wetenschappers worden daar steeds meer vraagtekens bij gezet.
Het derde terrein heeft te maken met de toekomst. Waarin wetenschappers met nog veel meer ontdekkingen en daarvan afgeleide uitvindingen en 'aps' zullen komen die of we het nu leuk vinden of niet fundamentele vragen zullen oproepen over wat het dán nog betekent om mens te zijn. Denk aan nanotechnologie, de ICT-revolutie, privacy of  de 'filter' bubble.

Drones en de opkomst van robots
Vanochtend (zaterdag 17 december 2011) deed in de TROS nieuwsshow op Radio 1 een wetenschapper een doekje open over drones. Onbemande spionagevliegtuigjes die meer en meer worden ingezet. Deze man voorspelde over pakweg twintig jaar het verdwijnen van 'de piloot'. En de komst van de onbemande luchtvaart. Een trend die ongetwijfeld op bijna alle terreinen van menselijk handelen zal doorzetten. Robots die mensen gaan vervangen.

Een cartoon
Een cartoon maakt vaak meer duidelijk als duizend woorden of beelden. Deze donderdag stond deze cartoon van Hajo in de NRC, President Obama die zich achter zijn katheder verschuilt. Zich als geen ander realiserend dat de oorlog in Irak ondanks alle woorden die hij zo meteen over het glorieus beëindigen van die oorlog gaat of moet uitspreken hol zijn. Hajo had ook andere politici achter zo'n spreekgestoelte kunnen neerzetten. Evenals Obama overweldigd door zaken die té groot zijn om als eenvoudig politicus te kunnen tacklen. Sarkozy, Merkel, Rutte. Die de euro redden. Het probleem Griekenland gaan oplossen. Nederland opstoten in de vaart van de kenniseconomie. Holle woorden. Waar de protesters van deze jaren dwars doorheen kijken. Protesters die een keizer zonder kleren achter zo'n katheder zien staan. En slimme politici als een Obama realiseren zich dat. Denkt Hajo. Hoopt Hajo. Mochten onze huidige generatie politici zich dat niet realiseren dan is dat nog erger.

Een studiereis naar Londen

Een studiereis
Eind november gingen twintig bibliothecarissen naar Londen. Drie dagen. Om concepten die door enkele Engelse instellingen zijn geïntroduceerd te bekijken. Samen met een 'straat-o-loog' die een unieke kijk heeft op de manier waarop bedrijven, instellingen en organisaties zich in het publieke domein manifesteren.

Een studiereis in deze spannende, angstige (kerst)tijd
Tijdens de drie dagen in Londen was er continue gedoe in de media over de financiële crisis. Werd tijdens de BBC-tv rubriek Newsnight gespeculeerd over de val van de euro en wat dat zou kunnen betekenen voor het Engelse pond en de UK. Maakte een bekend tv-persoonlijkheid een domme grap (over het standrechtelijk executeren van stakende ambtenaren). Was de hele stad al volop getooid in kerstversiering en struikelde je in de winkels al over de kalkoenen en zinloze cadeaus. En leek het alsof iedereen alleen maar bezig was met winkelen, eten, drinken, bellen. In een hectisch tempo. Dynamisch. Een levende stad. Een echte metropool. Toch kon je op een bepaalde manier het noodlot in de lucht zien hangen. Geen wonder dat in de Engelse muziekbladen Let England shake van PJ Harvey uitgeroepen werd tot plaat van het jaar 2011.

Het programma

Tijdens de reis werden drie instellingen bezocht en ondertussen de stad bekeken. Waarbij straat-o-loog Pim van den Berg ons wees op bepaalde ontwikkelingen en trends. Die an sich niets met een Openbare Bibliotheek te maken hebben, maar impliciet wel degelijk. Uiteraard was er ook tijd voor ontspanning en bijpraten met collega's. Die allen op hun manier bezig om te bedenken wat een openbare bibliotheek in een sterk veranderde mediasector kan betekenen voor haar omgeving.

De drie bezochte instellingen hebben allen een eigen analyse van hun werkgebied gemaakt en op basis daarvan gekozen voor een bepaalde methode of concept. In het nieuwe beleidsplan van BasisBibliotheek Maasland (voor de jaren 2012-2015) zit ook een analyse van haar werkgebied. Een analyse die leidt tot de keuze voor een bepaalde richting. In Londen werd duidelijk dat onze analyse en keuzes deels overeenkomen met die van onze Engelse collega's. En werd ook duidelijk dat we op een bepaalde manier de wereld die  Pim van den Berg ons wilde laten zien al kenden.

The idea store

Ons eerste bezoek voerde ons naar The idea store in de wijk Tower Hamlets. Feitelijk zit achter deze prachtige naam een ouderwetse bibliotheek verscholen. Een bibliotheek die op een bepaalde manier terugkeert naar een aloud ideaal. In een werkgebied datgene aanbieden waardoor inwoners zich kunnen (blijven) ontwikkelen. The idea store is werkzaam in een werkgebied van ruim 200.000 inwoners. Tower Hamlets is een van de 32 zogenaamde boroughs (wijken) van Londen. Een achterstandswijk. Waar de helft van de bevolking afkomstig is uit onder meer Bangla Desh, Somalië, China, Vietnam en het Caraïbisch gebied.

Een wijk die twintig jaar geleden op de schop werd genomen. Om de verloedering een halt toe te roepen. Er werd veel in geïnvesteerd. En de bibliotheken beraadden zich op hun taak. En kozen voor het concept waarin de nadruk kwam te liggen op scholing en educatie. Naast de traditionele uitleenfunctie. The idea store omvat anno 2011 vier vestigingen waar leren en studeren centraal staat en een drietal bibliotheken die meer de nadruk leggen op het uitlenen van boeken en het aanbieden van een collectie kranten en tijdschriften.

In het vlaggenschip van de Idea store (vestiging Whitechapel) worden jaarlijks ruim 800 korte of langere cursussen aangeboden. De nadruk ligt op taal, rekenen en mee kunnen komen in een moderne, digitale samenleving. Dit concept kan alleen werken met goede medewerkers. Die in staat zijn mensen met sterk uiteenlopende kenmerken (taal, niveau, afkomst) te ontvangen, helpen, begeleiden. Extraverte types. Die van wanten weten.

The Kray twins
Een medewerker van de Idea store liet ons tijdens een workshop ervaren hoe medewerkers alert gemaakt worden voor het inspelen op gedrag van potentiële bezoekers. Tijdens deze workshop werden we in groepjes van twee de straat op gestuurd om een opdracht in de buurt uit te voeren. Dat voerde ons naar een pub. Om daar aan te kaarten of het mogelijk was rond de Kerstdagen met een gezelschap van 50 man binnen te komen vallen. De joviale kroegbaas vond alles goed, was trots op zijn tent en wees ons terloops op een kogelgat in de muur. Met daarnaast een wissellijst waarin een foto hing van de Kray twins. Legendarische namen in London. Vereeuwigd in een liedje (London song) van Ray Davies. Van de Kinks. Een liedje dat voorkomt op de  zeer Londense liveplaat The storyteller.
Impliciet maakte dit uitstapje maar al te duidelijk dat je als gastheer ten alle tijde open moet staan voor vreemdelingen die je 'winkel' binnenstappen en iets van je willen.
When I think of all the Londoners still unsung

East-enders, West-enders, Oriental-enders
Fu Manchu, Sherlock Holmes, Jack Spock, Henry Cooper,
Thomas A'Becket, Thomas Moore,
and don't forget the Kray twins

De les van de Idea store
De belangrijkste les van de Idea store is dat je als bibliotheek aan moet sluiten bij de 'noden' en behoeften van de wijk. Dat is hier overduidelijk alles op alles zetten om de bezoekers te helpen om mee te kunnen draaien in de samenleving. De Engelse taal leren. Rekenen. Digitale vaardigheden. Opvoedtips. Leesbevordering. Who's in control?

The school of life
Op de tweede dag begon de dag met een filosofisch ontbijt. Wij aten. En een filosoof sprak en hield ons enkele lastige dilemma's voor. Dat filosofisch ontbijt was bewust gepland. Filosoof Nigel Warburton liet ons tijdens het ontbijt iets van hun 'methode' zien. Stel vragen over zaken als de zin van het leven, het belang van liefde, hoe in je werk te staan, hoe om te gaan met tegenvallers. Legde dilemma's voor die Plato, Sartre en Peter Singer ooit aan anderen hadden voorgelegd. Lessen uit the school of life. Laat zien en ervaren dat filosofen door de eeuwen heen vragen hebben gesteld en antwoorden hebben geformuleerd.

Bij the school of life is de bekende Zwitsers-Engelse filosoof Alain de Botton nadrukkelijk betrokken. Opgericht in 2008. Een pand in Marchmont street (in de rijke wijk Camden). Een instelling die met hulp van externe (onbekende) sponsors een rijk palet aan activiteiten kan aanbieden. Cursussen, ontbijten, uitstapjes, preken, bibliotherapie en andere 'werkvormen' om het gedachtengoed van filosofen te mixen met vragen die Londenaren anno 2011 stellen. In het pand in Marchmont street zijn boeken te koop; worden koffie, thee en versnaperingen geserveerd en is een klein leslokaal. Veel activiteiten worden binnen en buiten Londen georganiseerd.Aan alles voel en merk je dat het een geslaagd initiatief is.

Citaat uit het boek De ultieme kudde : het begrijpen en beïnvloeden van massagedrag van Mark Earls (2010). In het citaat wordt de School of life beschreven. "Het gaat misschien wel om de voorloper van een nieuw soort organisatie op het gebied van de volwasseneneducatie".

In deze bescheiden winkel in een lommerrijke straat worden gewone 21ste-eeuwse burgers uitgenodigd om de wijsheid uit de oudheid te verkennen en te overdenken en zo meer greep te krijgen op wat er speelt in hun eigen drukke leven. De etalage maakt al duidelijk dat de School of Life geen gewone boekhandel is. Sophie kwam al vroeg op het idee de etalage te gebruiken om uit te leggen wat er binnen te doen is. Zo stond er een bewegende display in de etalage waarop een reeks aforismen over de grote vragen van het leven langskomt.

Leermoment
Ook hier: sluit aan bij de doelgroep in je wijk. Dat zijn hier vaal hoogopgeleide relatief jonge mensen die tegen de zin van het leven in relatie tot hun drukke bestaan aanlopen. Moet ik wel mee blijven lopen in die ratrace? Een Openbare Bibliotheek wordt of is een plek waar vragen gesteld worden. Over onze samenleving. Onze tijd. Vragen waarop burgers voor zichzelf en hun omgeving een antwoord behoren te formuleren. Antwoorden die je kunt vinden door terug te vallen op informatie, inzichten en kennis van anderen. Who's in control?

London Library

Op de tweede dag brachten we 's middags een bezoek aan de London Library. Maar achter deze benaming zit niet wat voor de hand ligt. De London Library is nadrukkelijk geen Openbare Bibliotheek. Het is eerder een besloten genootschap. Alleen toegankelijk voor bemiddelde heren en dames. Die zich in St. James's Square (in de prestigieuze wijk City of Westminster) terug kunnen trekken in een volgestouwd boekenpaleis. Een paleis met oude bibliotheektrekken. Volle kasten. Veel gangen. Veel etages. Veel kruip- en sluipwerk. Silence please. Medewerkers die voldoen aan het stereotype beeld van 'de' bibliothecaris. Maar wel een bruisende plek. Waar in de studie- en leeszalen velen ingespannen aan het werk waren.

Een bibliotheek waarvoor de jaarlijkse contributie 435 pond (ruim 500 euro) bedraagt. Een bibliotheek met ruim 7.000 leden. Waaronder velen die zich voor het leven hebben ingekocht. Een bibliotheek die veel bedrijven als klant heeft. Een bibliotheek met ruim 1 miljoen boeken. De nadruk ligt op humaniora en de 'zachtere' wetenschapsgebieden. Een bibliotheek waar zelden boeken worden afgeschreven. Die jaarlijks met circa 8.000 titels groeit en waar ruimte wordt bij- of aangebouwd als de kasten té vol worden.

Een bibliotheek waar kinderen niet welkom zijn. En jongeren alleen als ze die 435 pond per jaar willen of kunnen betalen. Jaarlijks is er een groot verloop onder de leden. Het is gebruikelijk dat iemand enige jaren lid is om een studie te kunnen afronden. Aangezien de collectie sinds de oprichting van de London Library in 1847 intact is gebleven is het een perfecte plek voor mensen die 'alle' boeken over een bepaald onderwerp of schrijver willen raadplegen en/of lenen. Telaatgeld wordt niet in rekening gebracht. En geen cent subsidie van de overheid.

Leermoment
Ten eerste is er nog steeds behoefte aan een plek waar rustig gelezen en gestudeerd kan worden. Deze constatering sluit aan bij een recent artikel in de Nederlandse media waarin (ietwat verbaasd) geconstateerd werd dat Universiteitsbibliotheken tegen de tijdgeest in floreren. Veel studenten zijn digitaal zeer geletterd en kunnen het gros van hun benodigde informatie op het internet vinden. Toch maken ze de laatste jaren massaal gebruik van de verschillende universiteitsbibliotheken. Om elkaar te treffen, te overleggen, lezen en studeren.
Anno 2011 bedraagt de begroting van BasisBibliotheek Maasland ruim 4 miljoen euro. De gemeentes in Noord Oost Brabant subsidiëren drie kwart. De rest bestaat uit bijdragen van onze leden en gebruikers in de vorm van contributies, leengelden enzovoorts. Het gros van de bijdragen komt van volwassen leden. Die betalen momenteel 35 euro per jaar. Zouden zij de volle mep op moeten brengen dan zou dat voor 15 duizend leden circa 300 euro per jaar zijn. Per maand 25 euro. Dat lijkt niet veel, maar zeer waarschijnlijk zullen veel leden opzeggen waardoor de bijdrage voor de overblijvers navenant hoger zal worden.

Vijfentwintig euro is aan de andere kant natuurlijk een bedrag dat velen nu maandelijks uitgeven aan een sportschool, een krant of een een restaurant.

The streets of London
Die hebben we volop ervaren. Gewoon door vanuit de metro naar hotel of instelling te lopen. En onder leiding van Pim van den Berg met minivans uiteenlopende Londense wijken aan te doen. Pim heeft de prettige eigenschap dat hij zijn 'boodschap' niet vertelt, maar laat zien. Ervaren. Zijn belangrijkste message is dat instellingen in het publieke domein (winkels, instellingen, bedrijven, organisaties) moeten kiezen voor authenticiteit. Onderscheid je door te kiezen voor zaken die bij je passen. Neem niet klakkeloos formules van anderen over. Het heeft weinig zin een concept dat in een bepaalde stad of dorp werkt over te zetten naar je eigen toko. Maak in eerste instantie een analyse van je eigen Umwelt en neem op basis daarvan een beslissing om iets te doen. Je assortiment. Je acties. Speerpunten. Het aangaan van allianties met andere instellingen en organisaties.

Boek: Ondernemen is een straatfeest : perspectief op de 21ste eeuw - een inspiratieboek (uit 2006, veel foto's, weinig tekst)

De tijdgeest
Drie dagen in een wereldstad is anders als 3 dagen in Noord Oost Brabant. In de buurt van St. Paul's Cathedral stond nog steeds het tentenkamp van de Occupy-ers. Overal werd gebouwd. Zag je beroemde panden. Al dan niet klaar (Gherkin, The Shard). Was alom drukte. Een mengeling van werkers, dagjesmensen, touristen en officials. Overvolle metro's, bussen. Alom taxi's, dubbeldekkers en af en toe een fiets. Continue files op de doorgaande wegen in de stad. Overal tentjes om wat te eten, koffie of thee te drinken en plaatsen waar je take away voedsel kon kopen.

Maar de tijdgeest die alles overheerst is dat er gekocht kan worden. En gekocht werd. Ontelbare winkels. Markten. Restaurants. Snackplekken. Londen is een never ending consumer's paradise.

De laatste tien minuten van de reis sloegen alles. Op weg naar het vliegveld zag Pim nog kans ons even Canary Wharf te laten zien. Het was net donker en alle kantoren waren nog volop verlicht. Daarbovenop kwam dat alle bomen die de laatste twintig jaar in dit zakengebied zijn geplant waren verlicht. Met dezelfde uniforme LED-verlichting. Niet flauw enkele bomen. Honderden bomen? Nee, duizenden bomen. Een prachtig, overdonderend gezicht. Zoveel verlichte bomen, tussen flats van honderden meters hoog die allemaal verlicht waren. Offices met lobbys van drie etages hoog, vol marmer en met een mooie receptioniste achter een immense balie. Dure auto's met chauffeur in starthouding voor de deur.

Allemaal bedoeld om te overdonderen. Te laten zien dat hier dé macht van het land, Europa, de wereld is gevestigd. Een macht zo sterk dat ondanks alles toch het beeld van de Toren van Babel opkwam. Dat het kaartenhuis elk moment zou kunnen omvallen. Dat een argeloos kind zou uitroepen dat al die weelde gebaseerd was op lucht.


I talked to an old man by the generator
Standing on the gravel by the fetid river  (fetid = stinkende)

He turned to me, then surveyed the scene,
said, "war is here in our beloved city"

(PJ Harvey in Written on the forehead van de cd Let England shake).
Plaat van het jaar in de Mojo, Uncut en Oor.

Het circus Raoul Heertje komt naar Oss

Op zondagmiddag 18 december 2011 vertelt stand-upcomedian Raoul Heertje over zijn boek Mark Rutte is lesbisch en wat dat te maken heeft met de vraag Who's in control?

Een ingelaste voorstelling
Begin oktober liet emotie-econome Henriëtte Prast weten dat ze haar toezegging om zich op zondag 18 december uit te spreken over Who's in control? wegens omstandigheden niet kon waarmaken. Toevallig was op dat moment nét het boek Mark Rutte is lesbisch van Raoul Heertje verschenen. Een hilarisch boek over een serieus onderwerp. Een thema dat op verschillende manieren en 'levels' aansluit bij de vraag Who's in control?

Informeren of hij naar Oss zou willen komen
Al gauw bleek dat Raoul Heertje een drukbezet man is en vooral dat hij uit alle aanbiedingen die hij kreeg om over zijn nieuwste boek te komen 'praten' een keuze zou maken. Hij wilde dat organisatoren een doorslaggevend argument formuleerden waarom hij (bijvoorbeeld) naar Oss zou willen afreizen.

Die handschoen pakten we op. Schreven een korte brief en plaatsten een lang verhaal over zijn boek op dit weblog. We hoopten ook op enig krediet. In november 2007 sprak zijn vader Arnold in de (4e) reeks Onmetelijke kwaliteit.

En wachtten af. Raoul moest eerst nog naar het buitenland. Opnames maken voor de nieuwe reeks Wintergasten van de VPRO. Het programma waarin rond de jaarwisseling drie interessante personen door hem worden geïnterviewd.

Op vrijdagmiddag de 11e van de 11e 2011 kregen we het positieve bericht dat hij op zondag 18 december naar Oss komt.

Invulling van de middag - het Circus Raoul Heertje (in actie)
Raoul Heertje zal deze middag met de zaal in debat gaan over zijn boek Mark Rutte is lesbisch en de link leggen naar de vraag Who's in control?

Zijn boek is een lange - vaak hilarische - aanklacht tegen de huidige samenleving waarin velen pogen de werkelijkheid naar hun hand te zetten. Manipuleren. Propaganda. Reclame. Name dropping. Hij bezigt regelmatig de term 'circus' om aan te duiden dat velen (allen?) in de mediabranche doorlopend acts aan het opvoeren zijn. Acts die - dat weer wel - door velen ondanks alles gevreten worden. Scoren!

Eén citaat uit zijn boek
Het Circus vertroebelt ons contact met de buitenwereld. () Mensen weten voor zichzelf altijd goede verklaringen te vinden voor hun Circusgedrag. Ik vind het te makkelijk om ze op afstand te veroordelen. Tenminste, in theorie vind ik dat te makkelijk; in praktijk verdien ik me suf met het belachelijk maken van andermans beweegredenen. Het rare is dat de beslissingen van ieder individu best te begrijpen zijn: de combinatie van al die beslissingen vormt een Circusversie, waarin niets is wat het lijkt dat het is. (pagina 182)

Recensietekst
In een circus heeft iedereen een duidelijke taak: clowns worden geacht grappig te doen, dompteurs doen iets vaags met leeuwen en tijgers en het publiek moet klappen, lachen en 'Ooohhh!' roepen. Dat zijn circuswetten en die gelden daarbuiten ook: systeem Circus, aldus comedian en schrijver Raoul Heertje (1963) in de inleiding. In het dagelijkse leven voert iedereen toneelstukjes op, gelden er in de media ongeschreven regels en worden trucs gebruikt. De auteur onderzoekt hoe de circuswetten gelden in onder meer de voetbalwereld, bij BN'ers en bij de televisie. Ook geeft hij een 'inkijkje' in de manier van doen bij opiniepeilingen. Heertje, die onder meer sprak met Johan Derksen en Kluun, ontrafelt op vlot geschreven wijze, met verbazing, humorisme en relativisme hoe het er eigenlijk werkelijk aan toegaat. (tekst voor de Openbare Bibliotheeksector)

Columnist Raoul Heertje - Zelfbevlekking
NRC Next bevat wekelijks een bijdrage van Raoul Heertje. Op dinsdag 8 november begint zijn column De firma Zelfbevlekking als volgt:

Beste manager,
Uw vraag hoe u wat meer media-aandacht kunt genereren voor uw bedrijf zonder 'stompzinnige reclames' te moeten maken, beantwoord ik graag via de krant. Dan hebben we er allemaal wat aan. De media hebben dagelijks vulling nodig, maar kunnen niet ongegeneerd uw producten aanprijzen. Het is dus de bedoeling hun een excuus te geven van uw vulling gebruik te maken zonder dat ze van commerciële collaboratie kunnen worden beticht.

Op dinsdag 22 november gaat hij in zijn column Gooi deze krant weg voort op zijn 'strijd' om mensen attent te maken op de 'gevaren' van de media. Om ze althans inzicht te bieden in de manier waarop media werken.  Uit deze column een citaat:

Je hebt dus niet zoveel keuze als mediaconsument (bijvoorbeeld om te ontkomen aan de stortvloed aan 'informatie' over de affaire Cruijf-Van Gaal-Davids-Ten Have-supporters-Johan Derksen-en talloos anderen - een compleet circus). Je kunt zoveel mogelijk media volgen. Zodat je kunt fantaseren over wat je allemaal niet verteld wordt. Je kunt ook zoveel mogelijk de media vermijden. Dan weet je ook niet wat je niet weet, maar hou je wat meer tijd over. Als ik jou was, zou ik deze krant weggooien.

Hertalen
Een tweede citaat uit dezelfde krant (NRC Next) van dinsdag 22 november 2011. Uit de column Hertalen van (hoofdredacteur) Rob Wijnberg. Zoals het hoort leest deze column vlot weg, is grappig (althans voor sommigen) en gaat het wederom ook hier over de vraag Who's in control? en hoe media functioneren.

Rob Wijnberg publiceert een ruwe schets van een zogenaamd persbericht dat de commissie die het CDA weer op de kaart moet zetten heeft gemaakt om te vertellen dat het dankzij de inspanningen van deze commissie weer de goede kant opgaat met het CDA.

De crux is dat in dit stuk veel woorden doorgehaald zijn (weggelaten). Of anders gezegd: in veel formele stukken wordt niet gezegd wat er écht aan de hand is, maar 'met meel in de mond' gecommuniceerd. Meestal valt het niet op, maar wat Wijnberg aansnijdt komt massaal voor en zal ongetwijfeld door Raoul Heertje (ietwat jaloers, want wat kan die Rob toch goed schrijven) beaamd worden. Twee regels uit deze column:

Het CDA hecht daarbij zeer aan het Haagse pluche meeregeren: alleen dan kun je immers laten zien hoe machtsbelust betrouwbaar je bent. Tegelijkertijd koestert de partij als geen ander haar ijzeren fractiediscipline dissidenten: het CDA is al jaren een baken van onderdrukte verdeeldheid gezonde partijdemocratie. De fractie schuwt het verloochenen van principes sluiten van compromissen dan ook niet - daar is de uitlevering aan de gedoogconstructie met de PVV een mooi voorbeeld van.

Klik hier voor een filmverslag van de uitreiking van het eerste exemplaar van zijn boek 

Klik hier voor een optreden van Raoul Heertje bij Pauw & Witteman

Een andere stem
De 'boodschap' van Raoul Heertje wordt door anderen op een andere manier vertolkt. Eind oktober hield schrijver P.F. Thomése de zogenaamde Albert Verwey-lezing in de Universiteit van leiden. In de NRC van zaterdag 28 oktober werd een deel van die toespraak gepubliceerd. Een toespraak waarin hij grote vraagtekens zet bij de (marketing)richting die de boekenbranche is ingeslagen. Uit die samenvatting het volgende citaat:

Nooit eerder in de geschiedenis werd er zo druk aan overdracht gedaan. Het gekke is, dat je als vanzelf reclametermen blijkt te gebruiken. We leven in een global village, in een 24-uurs-maatschappij. Het is een wereld die je zelf nooit zou verzinnen. Het is dan ook niet je eigen droom, maar die van de marketingafdeling die ons graag ziet als voorbeeldige consumenten die op ieder moment van de dag bereid zijn tot een transactie. 

() De leidende taal is reclametaal geworden. Bevestiging is zelfbevestiging. Belangstelling is spiegeling. We zijn uit elkaar gevallen en zoeken op de markt naar stukjes van onszelf. Stukjes bij beetjes schaffen we onszelf aan. Dat zeepje, dat is typisch mijn zeep. Het zegt iets over wie ik ben. Die auto, ja, daar ben ik de man voor. Dat boek, ik weet niet hoe die schrijver dat gedaan heeft, maar het is precies mijn leven. We vallen steeds meer uit elkaar en de reclame maakt van ons telkens weer een passend geheel.

Het is een grote circusact - interview NRC Next (16-9-2011)

Klik hier voor website Raoul Heertje


Informatie over de 'lezing'
Zondag 18 december 2011
Cultuurpodium Groene Engel, Kruisstraat 15  5341 HA te Oss
Tijdstip: 14.00-16.00 uur
Kaartjes kosten €7,-- / bibliotheekleden €5,--

Let these facts be known en een Openbare Bibliotheek

Een tip van Henk Hofland
Ergens eind september, begin oktober stipte Henk Hofland in zijn CS-column in de NRC een website aan. Terloops. Maar als zo'n man iets naar voren haalt, dan is het zinvol om te gaan kijken. Hij had gelijk. Sterker, hij verwees naar een Amerikaanse website die naarmate de crises (meervoud) aanhoudt meer gewicht zal krijgen.

Op Truthout spreken onafhankelijke journalisten zich in (vaak lange) artikelen uit over de Occupy Wall Street-'beweging' en andere zaken die spelen in economie, cultuur en politiek. Ze zijn niet verbonden aan een groot (commercieel) mediabedrijf en dienen ook geen beweging of organisatie. De laatste dagen 'opent' hun website met de kop Autumn of hope. Uiteraard een verwijzing naar de Arabische lente van eind januari 2011.

Truthout
Dagelijks worden vijf tot tien nieuwe artikelen gepubliceerd. Vaak vergezeld van een filmpje. Dat, gelukkig voor ons Nederlanders, vaak volledig getranscribeerd wordt neergezet. Waarschijnlijk zal achteraf geconcludeerd (moeten) worden dat Truthout positief heeft bijgedragen aan het debat-klimaat in de Verenigde Staten. Een debat dat feitelijk slechts over één vraag gaat: wie is er (nu eigenlijk) de baas in ons land?

Who's in control?
Die ene procent of toch die andere negenennegentig. Zo geformuleerd is het redelijk kort door de bocht. Niet genuanceerd, maar in de meeste artikelen overheerst enerzijds de woede over hun land (en dat hun land zo ver is weg- of afgezonken) maar anderzijds toch ook dat dé oplossing niet voor de hand ligt. Moeilijk zal zijn en offers vraagt (en niet alleen van die ene procent).

Tea party
De Occupy Wall Street- 'club' wordt door velen weggezet als een linkse tegenhanger van de Tea party. Daar zit wat in, maar anderzijds kan ook de stelling verdedigd worden dat beiden (Tea party en OWS) zich zorgen maken over de toestand van hun land. En dat links of rechts in feite 'oude' begrippen zijn om dit ongenoegen weg te zetten. Een etiket plakken (links of rechts) lost de problemen die beiden aansnijden niet op.

Rachel Schragis
Op zaterdag 5 november werd een interview geplaatst met de 25-jarige Rachel Schragis. How do you illustrate corruption? Een kunstenares die zogenaamde flow-charts maakt. Een Nederlands woord daarvoor is stroomdiagram, maar dat pakt niet de lading. Het is meer een soort mindmapping. Verzamel bij elkaar horende woorden en zinnen en probeer die dusdanig te ordenen waardoor er inzicht ontstaat. Dat heeft zij gedaan door deel te nemen aan het debat op Wall Street. Ze heeft goed geluisterd en geprobeerd korte én krachtige statements te verzamelen. En die zinnen vervolgens onder te brengen in ....

Een kunstwerk
Want dat is wat is ontstaan. Een echt kunstwerk. Dat wellicht later als zodanig zal worden neergezet en herinnerd. Vergelijkbaar met een andere jonge Amerikaan (Shepard Fairey) die in de aanloop van de presidentsverkiezingen van 2008 (Obama) hét affiche maakte waarin alles samenkwam: hope. Feitelijk snakten velen daar toen ook al naar: hoop, vertrouwen, een verlangen naar een andere, betere toekomst.

Let these facts be known
Deze zin staat centraal. Laat iedereen kennis nemen van deze feiten. Feiten over de stand van zaken in Amerika. Feiten waardoor de bezetters van Wall Street werden getriggerd om over te gaan tot hun bezettingsacties. Deze flow-chart kan iedereen bekijken middels zoom.it. Dat is een website waar je in kunt zoomen op een grote afbeelding. Dat is in dit geval zeker het geval. Maar het blijft lastig om alle teksten en grievances te kunnen nalezen. Je krijgt er een stijve nek van. Om maar iets te noemen.

Alle teksten van de flow-chart
Rachel Schragis heeft alle hoeken en gaten van haar rechthoekige vel papier gebruikt. En daarop in een helder handschrift de teksten met een zwarte stift geschreven. Globaal zijn er vijf plekken waar je oog in eerste instantie naar toe dwalen: boven, onder, links, rechts en in het midden. In het midden staat de meeste informatie én die wordt via internet alleen zichtbaar door in te zoomen. Aan de zijkanten staan de 'rand'-voorwaarden en in het hart de kern van de zaak. De tekst als poster uitprinten is mogelijk, maar het is wel een grote poster, nl. 65 x 65 cm. Klik hier om te kunnen inzoomen op haar werk


Organisch
Dat woord komt op als je het geheel in eerste instantie bekijkt. Zonder al te veel te lezen. Haar kunstwerk is gemaakt door een mens. Niet door een tekenprogramma. Alhoewel je tegenwoordig een handschrift kunt omzetten naar een computer die daar vervolgens drukletters van maakt. Anyway, het voelt als een mooi, strak handschrift aan. Hoeveel versies er aan haar eindproduct ten grondslag ligt is niet zichtbaar.

Complex
Dat woord komt als tweede op. De onderwerpen die door de bezetters van Wall Street en anderen op openbare plekken binnen en buiten Amerika worden bediscussieerd zijn (a) veelomvattend, (b) moeilijk en (c) (en vooral dat) ze hangen allemaal met elkaar samen. Hebben invloed op elkaar. Er is niet één oplossing, want elke keer als je aan een radertje draait dan heeft dan gewild (maar vaker ongewild) effect op de rest van de machinerie die samenleving heet.

This is a living document
Deze zin staat ergens in het midden. Het slaat op de stijl van het werk en op het feit dat haar werk een momentopname is. Dat het debat op Wall Street en elders doorgaat en er toe zal (moeten) leiden dat haar flow-chart aangepast zal moeten worden. Het is zeer de vraag of ze dat gaat doen. Haar flow-chart kun je beter zien als een gestold stukje geschiedenis. Op de website waarnaar ze verwijst staan anderen meningen. Updates at: nygca.net/resources/declaration

The declaration of the occupation of NYC
Deze zin staat prominent aan de rechterzijde. Gevolgd door een blokje met daarin de tekst: As agreed upon by the general assembly of NYC on september 21st 2011 drafted by the call to action work group.

Centraal staat LET THESE FACTS BE KNOWN
Met daaromheen zes grote wolkjes met de kern-grievances:
Too much $ in too few hands
Straight up corruption
Over consolidation of power
Consolidation of information without accountability
Ecological irresponsibility
Disregard for human dignity

Aan de vier buitenzijdes staan de volgende teksten:

Bovenaan
Let's acknowledge the reality: the future of the human race requires the cooperation of its members Our increasingly interconnected world obscures the underlying truth that ALL OUR GRIEVANCES ARE CONNECTED

Onderaan
These grievances are not all inclusive: however you have been wronged by the corporate forces of the world, OCCUPY WALL STREET strives to be your alley

They, the corporations, place profit over people, self interest over justice, and oppression over equality. They run over governments.

LET US NOT BE WEIGHED DOWN BY THE COMPLEXITY OF OUR SITUATION, BUT UNITED BY ITS SINGULARITY AS WE RE-ESTABLISH A SYSTEM THAT PROTECTS OUR RIGHTS

Links
DO YOU SEE YOUR GRIEVANCES there or do you see them missing? If so Occupy Wall st. wants, needs, and welcomes you!

Here are some ways to get involved. Find one that works for You.

Go to Zucotti park or your local occupation site - Witness a general assembly (at Zucotti park they're every day at 7PM) - Visit the info desk - Go to a working group meeting, visit NYC Ga.net to find out where & when - Ask anyone what they're

doing there - Make a sign and hold it up Bring food to share Pick up trash around the site and in your neighborhood Identify which part of this chart troubles you the most, find an organisation that works on this problem,

Contact them and see how you can help find good words to say how Occupy Wall Street is related to the big ideas that are important to you and your community talk about this with your family, friends and coworkers - Impart the

significance to children Refer to Occupy Wall Street as "We" rather than "They" Consider yourself a critical participant rather than a sceptic Read news about Occupy Wall Street. Share what you agree with on Facebook -

Go to a march about an issue that directly affects you, or one that doesn't in solidarity - seek out worker cooperatives or small bussinesses where you can shop to keep your money local

Move your savings (or some of them) from a bank to a credit union - Find a timebank in your area to swap your services for the services you need - Invite a friend along

Learn more at occupywallst.org or occupytogether.org - For info about this drawing e-mail flowchart@gMail.com - Engage your community in any way you believe forges a more just world!

Rechts
The declaration of the occupation of NYCAs agreed upon by the general assembly of NYC on september 21st 2011 drafted by the call to action work group.

LET THESE FACTS BE KNOWN
In het hart van de flow-chart staan de zes key grievances en daaromheen in een veel kleiner lettertype uiteenlopende (kleinere) constateringen. het gaat altijd om THEY

Too much $ in too few hands
Straight up corruption
Over consolidation of power
Consolidation of information without accountability
Ecological irresponsibility (onverantwoordelijkheid)
Disregard (minachting) for human dignity


Rondom het centrum (LET THESE FACTS BE KNOWN) staan verschillende uitspraken over 'they', die van alles gedaan of nagelaten hebben.
They have sold our privacy as commodity ('een artikel')

They have donated large sums of money to politicians and public institutions who are responsible for regulating them

They determine economic policy despite the catastrophic failures their polices have produced

They have influenced the courts (rechtbanken) to achieve the same rights as people with none of the culpability  (misdadigheid, schuldigheid) or responsibility

They have held students hostage (gegijzeld) with tens of thousands of dollars of debth on education, which itself is a human right

They control the media and use it to misinform and manipulate the pubic

They have passed laws allowing government to be controlled by banks (including the FED) and corporate interest, which wrests control from the people 

They continue to create weapons of mass destruction

They have purposedly covered up oil spills, accidents, faulty bookkeeping and inactive ingredients in pursuit of profit

They contine to block alternative forms of energy to keep us dependent on oil

They have profited off the cruel treatment of countless animals, and they have actually hidden these practices

They have poisoned the food supply through irresponsible practices and underminded the farming system through monopolization

They have squanderd (verspillen) our public treasure over half of federal discretionary spending, into the military and security state, while waging (voeren) immoral and illegal wars opposed by the people of the USA and the world.

They have wasted trillions of $ on these wars, much of it spent on contracts outsourced to private mercinary cops (huursoldaten), directly affiliated (verbonden) with members of government

They continue to block generic forms of medicine that could save peoples lives in order to protect investments that have already turned a substantial profit

They perpetuate (bestendigen) inequality and discrimination in the workplace based on age, the color of one's skin, sex, gender identity, and sexual orientation

They have consistently outsourced labor and used that outsourcing as leverage (hefboom, middel) to cut worker's healthcare and pay

They have accepted private contracts to enslave and murder prisoners, often without due (verplicht) process

They have perpetuated colonialism abroad, maintaining a military presence in dozens of countries, hijacking the economy of dozens more

They have continuously sought to strip employees of the right to negotiate for better pay and safer working conditions

They have taken bailouts from tax payers with impunity (straffeloosheid) and continue to give executives exorbitant bonusses

They have deliberately declined to recall faulty products that endanger lives

They have taken our houses through illegal foreclosure (beslag leggen op onroerend goed) process, despite not having the original mortgage (hypotheek)

They have spent millions of dollars on legal teams that look for ways to get them cut of contracts in regard to health insurrance

They have colluded (samenspannen) with governments and companies in torture (marteling) and murder in direct contradiction with the Geneva convention

SLOT
This is a living document! Updates at: nycga.net/resources/declaration

LOSSE FLARDEN - UITROEPEN
Rondom de grote en kleinere grievances staan her en der losse opmerkingen. Die door lijntjes verbonden zijn met die grote en kleinere 'wolkjes'

Housing is not a legal right yet
Colonialism is a history of oppression of people of color

In America those in prison are overwhelmingly, disproportionally(wanverhouding)  people of color America is built on exploitation (uitbuiting)

It's crazy we'd even call O.W.S. an occupation, when Wall str. is itself an occupied indigenous(inheems)  land

Mental health is health

If we didn't spend so much $ on war

Claiming that we need industrial agriculture (landbouw) to feed everyone

Contributing to global warmth So we can't protest, object, sue of share them Facilitate one anthem reinforcing (versterken) stereotypes

and project friendly brand (merken) images so we'll keep trusting them

De TWEEDE RING - nog meer losse opmerkingen

Profiting off of suffering
Shock doctrine
Income disparity (ongelijkheid) (This is inherently a problem)
Too much deregulation (And some is legal, but questionably (twijfelachtig, verdacht) ethical, too say the least) (Using crisis to put through economic deregulation)
Greed (hebzucht)
Racism (In America those in prison are overwhelmingly, disproportionally people of color) (Colonialism is a history of oppression of people of color)
Negligence (verwaarlozing) toward the poor and the working class
Disregard (veronactzaming) for health and safety (mental health is health)
False scarcity (tekort,schaarste) (popularizing a myth that there's not enough when the issue is really about fair distribution) (claiming that we need industrial agriculture to feed everyone)
Suppression of dissent (verschil van mening) (environmental concern is widely portrayed as sentimental , frivolous or unrealistic)
Keeping the majority complacent (zelfvoldaan) (so we can't protest, object, sue or shame them)
Lack of transparency
Vested (onvoorwaardelijk) interest in maintaining status quo (an unsustainable state)
Protecting rights of institutions over people (such as companies) (such as banks)
 Unjust enrichment

Losse kreten aan en in de buitenrand
enables the top 1% of Americans own more than half of the assets

this is inherently a problem using crisis to push through economic derugalation and some is legal, but questionably ethical too say the least because: some wealth accumulation is legal and legit, but some definitely not

can we all agree these are both fundamentally wrong

possessive investment in whiteness

also called: human rights basic decency (fatsoen)

humans are not a seperate thing from nature, so at their core (hart, kern) these are the same statement

ecological damage is hugely dangerous to our health popularizing a myth that there's not enough when the issue is really about distribution

environmental concern is widely portrayed as sentimentaly frivolous or unrealistic

irresponsible (onverantwoordelijk) use of info = irresponsible use of resources

information is, of course, a great thing, but needs to be widely accesible and overseen to ensure (verzekeren)  it's used in the public interest

an unsustainable (duurzame) state in which they have wealth and power

information = knowledge and we all know knowledge = power

Manipuleren van de werkelijkheid
Iedere tekstschrijver weet dat het er toe doet op welke plek in een artikel je een bepaald woord of zin zet. Zo is het niet toevallig dat een bibliothecaris de regels Information = knowledge and we all know knowledge = power als laatste op deze plek neerzet. Dat had ook iets anders kunnen zijn, maar deze constatering (dat informatie tot kennis kan leiden en kennis macht geeft) is een mooie. Temeer daar uit alle verslagen over de OWS-en melding werd gemaakt van de oprichting van bibliotheken.

De bezetters realiseren zich dat het belangrijk is je te informeren over zaken die zich in de wereld afspelen. Ze onderschrijven zonder enige twijfel de titel en inhoud van een (minder bekend) liedje van Rodney Crowell: Ignorance is the enemy. Onwetendheid is de vijand. Onze vijand. En moet bestreden worden. Door (bijvoorbeeld) te (gaan) lezen. Je te oriënteren op onze complexe samenleving en op basis daarvan een (meer) gefundeerd standpunt te kunnen innemen. Uiteraard zitten hier mitsen en maren aan.

Raoul Heertje
Een belangrijk mits is o.a. de recente opmerking van stand-up comedian Raoul Heertje dat elk mens geneigd is om uit de kolossale hoop informatie op zoek te gaan naar die feiten (die brokjes informatie) die passen bij de 'eigen' visie, kijk op de wereld. Of, om in zijn woorden te blijven, het er niet toe doet of je een of vier kranten per dag leest. Iemand die vier kranten leest loopt tegen meer feit aan die zijn gelijk onderstrepen als iemand die dat niet doet. Maar blijft desondanks vasthouden aan zijn of haar wereldbeeld, alleen heb je met 4 kranten per dag meer munitie om je gelijk te kunnen staven. Lees Markl Rutte is lesbisch

Meer lezen?
Maar genoeg hierover. Evident is en blijft dat het er wel degelijk toe doet om je breed te informeren. En - helaas - over de onderwerpen die door 'de bezetters' worden aangesneden (en verbeeldt door Rachel Schragis) is ontzettend veel geschreven. En er zal nog veel meer op ons af komen. Klik hier voor een literatuuropgave (die niet volledig is en relatief veel titels bevat over hersenonderzoek).

Twee titels
Tony Judt. Het land is moe
Op zijn sterfbed waarschuwde hij 'ons allen' om als maatschappij niet terug te vallen naar 19e-eeuwse toestanden met een grote arme onderlaag en een kleine, superrijke bovenlaag.
Dominique Moïsi. De geopolitiek van emotie : hoe culturen van angst, vernedering en hoop de wereld veranderen
Een Frans intellectueel en sociaal-geograaf die in 2009 de wereld in drie groepen opsplitste. Samenlevingen die geregeerd worden door vernedering (de Arabische wereld), hoop (o.a. China, Brazilië) en angst (het Westen). Bijna drie jaar later zit er beweging in. In sommige Arabische landen flakkert de hoop op. En in de angstige Verenigde Staten veren de Occupiers langs vernedering door naar hoop.

Moraal: een (Openbare) Bibliotheek
Alhoewel de libraries van de Occupiers ongetwijfeld aan elkaar hangen van knulligheid en goedbedoelde bedoelingen is het feit dat juist zij een bibliotheek op hun bezette pleinen hadden een teken aan de wand. Onze wereld is complex. Het volstaat niet om  louter af te gaan op one liners, korte quotes in talkshows, tweets, Metro of Spits en andere ongein. Leuk, voor even. Maar for the real thing moet je langere teksten (gaan) lezen. Daarbij is een bibliotheek nog steeds van belang zijn. Niet alle informatie is (gelukkig) legaal of illegaal digitaal verkrijgbaar. En boekhandels zijn meer en meer verworden tot plekken waar 'de waan van de dag' in de kasten staat. Of besteld kan worden. Maar veel teksten - die nu nog relevant zijn - staan nog steeds in (goede) Openbare Bibliotheken. Of kunnen via hen aangevraagd worden bij andere bibliotheken.

Eén ding kunnen ze helaas niet meeleveren: de tijd om ze te lezen.
Dat kost tijd en moeite. Lappen tekst. Die inzicht kunnen bieden in onze complexe samenleving en tijd. Zoals het kunstwerk van Rachel Schragis.

Coen Simon. Pleidooi voor oppervlakkigheid

Coen Simon (1972) is een jonge filosoof die dit jaar is doorgebroken naar een in filosofie geïnteresseerd publiek. Medio 2011 stond hij met drie titels in de filosofie boeken toptien van het Filosofie Magazine. Tijdens zijn lezing op zondag 20 november 2011 staat zijn laatst verschenen boek (En toen wisten we alles : een pleidooi voor oppervlakkigheid) centraal. Een boek dat wonderwel aansluit op de vraag Who's in control?

Zondag 20 november 2011
Op deze zondagmiddag verzorgt hij in Oss in de Groene Engel de derde lezing in de reeks Who's in control? De ondertitel van zijn verhaal is Pleidooi voor oppervlakkigheid

Niet te druk maken
In zijn laatste boek formuleert hij als 'antwoord' dat we ons als (modern) mens niet al te druk moeten maken. Dat we de illusie dat we altijd en overal controle op alles kunnen hebben en houden moeten laten varen. Hij bepleit een levenshouding die gekenmerkt wordt door oppervlakkigheid. Het heeft weinig zin om met de illusie door het leven te gaan dat je altijd en overal alles over moet weten (voordat je een beslissing kunt nemen); dat je altijd en overal controle wilt hebben of houden. Forget it. Zegt hij. Laat het gaan. In de meeste gevallen verloopt je leven wel zo prettig als je ietwat oppervlakkig door het leven heenrolt. De ondertitel van zijn lezing is derhalve: Pleidooi voor oppervlakkigheid

Stumble on

Deze levenshouding past perfect bij de inhoud van een liedje van de Engelse gitarist/singer-songwriter Richard Thompson. Op zijn in 2010 verschenen (dubbel)cd Dream attic staat het liedje Stumble on. Een liefdesliedje met een boodschap. Een levensmoraal die aansluit bij het gedachtengoed van Coen Simon en een (mogelijk) antwoord zou kunnen zijn op de vraag Who's in control? Stumble on heeft meerdere betekenissen. Denk aan: aanklooien, voortstrompelen, voortstommelen.

Enkele regels uit Stumble on:
No easy way to say, it's over now

And I don't want to end it anyhow

We knew this time would come before too long

Love, how will I learn to stumble on?

We stole a few short moments out of time

Just long enough for a little light to shine

Now the door swings closed, the dark has come

Love, how will I learn to stumble on?

Stumble on, stumble on, stumble on (en dan - natuurlijk - een gitaarsolo)

Literatuuropgave

En toen wisten we alles : pleidooi voor oppervlakkigheid (Ambo, 2011 179 pagina's)

Waarom we onszelf zoeken maar niet vinden : zelfhulp voor denkers, tobbers en narcisten (Prometheus, 2009 75 pagina's)

Zo begint iedere ziener : een filosofische ontdekking van de wereld (Prometheus, 2010 205 pagina's)

Meer informatie

Klik hier voor de website van Coen Simon

Klik hier voor een aflevering van Boeken (Wim Brands in gesprek met Coen Simon op een zondag in maart 2011) Aanrader!

Klik hier voor een interview met Coen Simon in Trouw (mei 2011)

Klik hier voor een ander artikel over kennis en onwetendheid

Klik hier voor uitspraken van Coen Simon over het belang van lezen

Gesprek met Rob Zwetsloot over de oppervlakkigheid

Informatie over de lezing

De lezing wordt gehouden in de Groene Engel, Kruisstraat 15 5341 HA te Oss

Zondag 20 november 2011 van 14.00-16.00 uur

Kaarten kosten €7,-- per stuk. Bibliotheekleden betalen €5,--

Klik hier om online kaartjes te kopen.

Coen Simon's Oppervlakkigheid

Het pleidooi voor oppervlakkigheid van Coen Simon staat ogenschijnlijk haaks op gedachten van Frank Achterhuis, Louise Fresco of Nicholas Carr. Haaks is het verkeerde woord; Coen Simon belicht een andere zijde van 'de medaille'. Klik hier voor een ander (langer) artikel over het échte leven.

Citaten
Uit het eerste hoofdstuk (En toen moesten we ineens alles zelf doen) een citaat dat de teneur van het boek aardig weergeeft:

"De oplossing voor deze apathie wordt vaak gezocht in verdieping, meer kennis. Maar deze hedendaagse Bildung zal niets opleveren, vooral doordat verdieping alleen weggelegd blijft voor een kleine intellectuele minderheid. Een minderheid die in de toekomst zelfs alleen maar kleiner wordt door de snelheid van de wetenschappelijke ontwikkelingen en de exponentiële groei van de toepassingen ervan. Wetenschap, ooit geboren uit nood en nieuwsgierigheid, heeft zich door de geschiedenis heen ontwikkeld tot een autonome discipline, die ons niet alleen als middel ten dienste staat, maar ook een doel op zichzelf is geworden. () En ook de kleine minderheid die het wel allemaal kan volgen, zal nooit over voldoende wetenschappelijke kennis beschikken om er zich in het leven door te laten leiden". ()

"Het leven van een mens bestaat voor een groter deel uit niet-weten dan uit weten. Het deel dat binnen zijn horizon valt, zal altijd kleiner zijn dat wat er buiten valt". (pagina 17-18)

Een boek lezen
"Niet dat het niet leuk zou mogen zijn, een boek lezen, maar het is wel heel jammer dat we de roman of het verhaal nauwelijks nog serieus nemen als een bron van wijsheid voor het leven" (pagina 26)

Waarheid

"Waarheid is in de eerste plaats een ervaring" (pagina 34)

Kunst

"Gelukkig beschikt de mens over cultuur, die schat van oppervlakkigheden die hem in staat stelt voor al het ongrijpbare van het leven iets tastbaars in de plaats te stellen" (pagina 53)

Townes van Zandt (1944-1997)

De redactie van het katern Letter & geest van dagblad Trouw heeft in de zomer van 2011 acht auteurs gevraagd één ding uit hun persoonlijk bezit aan te wijzen dat hun leven weerspiegelt. De bijdrage van Coen Simon werd op zaterdag 6 augustus gepubliceerd. Hij heeft een 'typisch' Coen Simon-'verhaal' geschreven. Een verhaal waarin zijn gitaar centraal staat. Het geluid dat hij uit de gitaar haalt, doet me denken aan de pentekeningen van Rembrandt. En een ander citaat: Het is een voorwerp dat me toegang verschaft tot een andere wereld, meer dan mijn zwembril, mijn racefiets en mijn hardloopschoenen.

Dit artikel zal ongetwijfeld nog eens in een nieuwe bundel worden opgenomen. Al dan niet bewerkt en/of aangevuld. Coen Simon haalt vaak (al dan niet geromantiseerde) elementen uit zijn leven aan om een 'punt' te maken. Daardoor leer je hem kennen. Uit zijn drie tot nu toe verschenen boeken heeft de lezer (ook) al op kunnen maken dat muziek veel voor hem betekent. Hij strooit met namen en verwijst naar titels van liedjes enzovoorts. In Zo begint iedere ziener komt zelfs het hoofdstuk Everything's a dollar in this box (alles in deze voor een eurotje!) voor (uit Tom Waits' Soldier's things op de cd Swordfishtrombones uit 1983).

In zijn verhaal over zijn gitaar noemt hij op zeker moment zijn ontzag voor het werk van Townes van Zandt. En in dezelfde zin Bob Dylan en the Carter family.

Dat zie je niet al te vaak. Dat een jongeman van in de dertig zo openlijk eer betoont aan de grootsten. En in hetzelfde stuk een link legt (terecht!) naar de klassieke muziek: (J.S.) Bach en Glenn Gould.

Al speelde ik met veel plezier in allerlei bandjes ook de elektrische gitaar, en leerde ik na mijn studie de accordeon bespelen, het meest treft me nog altijd het geluid van fingerpicking, van de jonge Dylan, van de Carter family, en vooral van Townes van Zandt - deze nummers zijn de Bach partita's van de country en Van Zandt is de Glenn Gould onder de uitvoerders. Het geluid dat hij uit de gitaar haalt, doet me denken aan de pentekeningen van Rembrandt waarbij een minimum aan vloeiende lijnen en welgemikte krassen zorgen voor het ontstaan van een schitterende voorstelling, zonder dat je de materialiteit van het papier en de inkt uit het oog verliest. Een kunst die zich bevindt op de grens van het medium en de voorstelling. De magische overgang van het materiële middel naar de geestelijke voorstelling.

In relatie tot de oppervlakkigheid die Coen Simon zegt na te streven (na te leven) past op deze plek een citaat. Uit een van de mooiste liedjes van Townes van Zandt. Een liedje dat oorspronkelijk verscheen op de cd Delta momma blues (1971). Daar is het een 'aardig' liedje maar op de in 1977 verschenen liveplaat Live at the Old Quarter, Houston Texas staat de mooiste versie van The tower song.

De kernregels zijn:
You built your tower strong and tall

Can't you see, it's got to fall some someday

De live versie uit 1973 is de mooiste. Niet alleen door het liedje zelf, met die prachtige poëtsche tekst en de reikwijdte van het inzicht van Townes in het menselijk reilen en zeilen, maar vooral door de aankondiging. Hij vertelt daarin - zoals bij hem vaak gebeurde - een flauwe mop over twee dronkaards die elkaar buiten de bar treffen. Nadat die mop is verteld gaat hij verder en mompelt iets in de trant van (spiekend op zijn setlist) Wat moet ik nu spelen? Oh ja, a nice little song.

Als er ooit een understatement is uitgesproken door een artiest dan is het hier. Op dat moment. Het is een hoogtepunt in het oeuvre van Townes van Zandt en is een perfecte illustratie van hetgeen Coen Simon met zijn 'oppervlakkig' leven wil zeggen en uitdrukken. "Maak je niet te druk". Realiseer je jezelf dat je (soms) goed bezig bent, maar klop het niet té veel op. Maak het niet groter dan het is. A nice little song.

Klik hier voor een ander artikel over Townes van Zandt. En een liedje (met dezelfde laconieke houding -> Black crow blues uit 1966 (!)